[ss_social_share align=”left” shape=”rounded” size=”small” labels=”label” spacing=”1″ hide_on_mobile=”0″ total=”1″ all_networks=”1″]DERSİM’İN RESTORASYON SÜRECİ VE YEREL YÖNETIM POLITIKALARI
Selman Çiman
“Eğer yenilmişsek, yapmamız gereken tek şey, baştan başlamaktır” Engels
Sosyal bilim dünyası insanlarının en güzel yanı, bir konu hakkında, çeşitli teorik çıkarsamalar yaptıklarında, analiz sonuçlarına vardıklarında, hala bilgi eksikliğine, verilerin kognitif olup olmadıklarına duyulan şüpheye sahip olduklarını, itiraf etmek zorunda olmalarıdır. Bu nedenle geçen sürede yazdığım bir makalede(Risk Toplumu ve Geçmişten Geleceğe Dersim) Dersim’deki bu kaotik süreçten çıkmanın genel tanımını “yeniden inşa süreci” olarak tanımlamıştım. Bu tanımlamanın kavramsal olarak yanlış olduğunu düşünüyorum şimdi. Oysa önümüzdeki süreci kavramsal olarak “restorasyon süreci” olarak tanımlamanın daha doğru ve objektif olacağı kanısındayım. Kavramsal olarak doğru tanımlanmayan her sosyal-siyasal olgunun hipotezleri de doğru olamaz ve oluşturulamaz.
Bilim, doğruları araştırıyor ise, Sosyal bilimciler de, kurdukları teorilerinin mükemmel olmadığını ve yeniden düşünsel-kuramsal önermeler yapabilen ve endoktoryal olmak durumundadırlar. Bir diğer boyut da üretilen fikirler bilimsel olsa bile asıl sorulması gereken soru, temel kriter insanlığın etik değerlerine uygun olup olmadığıdır sorusuna verilen cevaplarla çok ilişkilidir. Bilimin temel amacı geleceğe dair öngörülerde bulunmak, spesifik düzlemde teoremler kurgulamak, hipotezler önermektir bu da ancak günümüzü anlamak-anlamlandırmak ile mümkündür. Genel olarak toplumsal davranışları değiştirmeyen bilginin hiçbir fonksiyonel değeri de yoktur. Ufkumuzu ve vizyonumuzu genişleterek, yeni ve bilinmeyen gelecek hayallerini kurmak, yeni bilinmeyen gelecekler yaratmaktır. Edgar. A. Poe’yi hatırlamak yerinde olacaktır, “Dünyanın gördüğü her büyük başarı, önce bir hayaldi”
Bizim toplumun en temel sorunu Siyaset Felsefesindeki deformasyon, çürüme ve yozlaşmadır. Bizde siyaset, felsefik olarak toplumdan uzaklaşarak bir tarikata dönüşmüştür.
Biz Dersimlilerin tarih bilinci, geçmişi tekrarlama üzerine kurulmuş, bilinç yanılgısından kaynaklı olarak, geleceğe dair perspektif konusunda bakar körlük yaşamaktayız. Oysa tarih bilinci, geçmişi tekrarlamak üzerine kurmak değil, aksine geçmişten kendimizi kurtarmak için bir bilinçtir.
Her toplumun olduğu gibi Dersim toplumunun da, bir kolektif hafızası, bilinci, davranışsal kalıpları ve travmaları vardır. Gelecek kurgusu da bu patoloji üzerinden şekillenir. Kendi siyasal tarihimizi, sorgulamadan ve gerçek anlamda bir hesaplaşma yaşanmadıkça, gelecekte bu sakat patolojinin bir “politik psişesi” ve kendisini sürekli üreterek devam edecektir. Politikadaki argümanlarımız da bu sakat patolojinin tekrarı ve “ideoloji” nin inşası seklinde boynumuzu sıkan bir kement gibi, entelektüel gelişimin, fikir üretiminin önündeki engeller olarak duracaktır. Gerçek durumu, klasik olarak tanımlanmış politik ve sosyal terminoloji ile şematize ederek, bugünki durumu paralize ederek “anlama”yı kesinlikle zorlaştırmaktadır. “Şimdinin anlaşılmaması kaçınılmaz bir şekilde geçmiş hakkındaki cehalleten kaynaklanmaktadır” diyor Marc Blach.
Şavaş sonuçları son derece ağır ve muaazzam bir bataklık, ayrıca telafisi belki de mümkün olmayan, insan, adalet, bilinç, ahlak, kültür kaybı demektir. Ayrıca ekonomik ve sosyal kalıcı tahribatlar yaratacağını bilmekte yarar vardır. Bu durumun sosyopsikolojik nedenselliğinin nosyografik bakımdan analizi yapılmadan, sosyal bilimler açısından da semptomolojik dengeleri kurmak için kritisizme ihtiyaç duyacağımız, bir sosyal komplikasyon ile karşı karşıyayız.
Fizikçi Max Planck’ ın dediği gibi “bilim cenazeden cenazeye ilerler.” toplumsal değişimde de bu kural geçerlidir. Yeni teoriler gelişmeden de toplumun köhnemiş düşünce mekanizmaları da değişmeyecektir.
Bizim toplumun en temel sorunu Siyaset Felsefesindeki deformasyon, çürüme ve yozlaşmadır. Bizde siyaset, felsefik olarak toplumdan uzaklaşarak bir tarikata dönüşmüştür. İngiliz düşünür ve filozof, Jeremy Bentham’a göre insanın siyasetin eyleminin nedenini ve en yüce değerin “çoğunluğun mutluluğu” olduğunu söylemektedir, Benthamın halefi John Stuart Mill ise bir adım daha ileri giderek mutluluğu “acının yokluğu” olarak anlaşılması gerektiğine vurgu yaparak tanımlar. Michel Foucault`a göre de siyaset felsefesi “Gerçek vatan, insanın ayağını basabileceği tek toprak, başını sokabileceği sığınabileceği tek ev, çocukluğundan itibaren öğrendiği dildir” Coğrafyamızda bir dogmaya dönüşen siyaset felsefesi, aklın üretim(sizliğini) paradigmik dogma halinden kurtarma, toplumcu düşünce felsefesi ile yeniden bağını kurmak, toplumsal ve siyasal sorunlara “eleştirel teori” ile şekillendirmek, yeni bir yol bulmamız için yegane yöntemdir. Marcuse’ nin işaret ettiği hali ile “siyasal kültür endüstrisi”nin ürettiği tek tip düşünmeden kurtulup, postmodernizmin yapısal sorunlarına belki de kafa yormaya başlayacağız. Bütün bu durumda alternatifler yaratmak mümkündür. Ancak geleneksel temel düşünsel dayanakların ve sistemin genel eleştirisi üzerinde şekillenecek yeni perspektifler ve kavramlara ihtiyaç vardır. Halen dünyanın “düşüncenin ilk ortaya çıkış formu”(Adorno)şeklinde döndüğüne inanan çok sayıda insanın olması şaşırtıcı değil midir?
Bir fikrin, teorinin doğruluğu veya yeni olması toplumda hemen karşılık bulacağı, rahat kabulleneceği anlamına gelmez, aynı zamanda doğru bir yöntemle anlatılması da teorinin kendisi kadar önemli bir konudur. Tarihsel süreç içerisinde oluşan katı fikirsel kalıplar her zaman, entelektüel gelişime, toplumsal bilinç sıçramalarına karşı birer bariyer görevi görmüşlerdir. Savundukları, inandıkları fikrin sonuçları nedeni ile hayal kırıklıkları toplumu enkaz altında kalmış gibi bir duygusal anafora sokmuşsa durum daha da kaotik ve karmaşıktır. Bu durum bazen büyük bedellere karşılık düşebilir.
Dersim toplumun bugünki durumunu açıklamak o kadar zor ki hangi olguları hangi olgularla bağlayacağımızı, kesişim noktalarını nasıl kuracağımızı bilmiyor olmaktan dolayı, gerçekten zorlanacağımız bir durumdur. Toplum analizinde de sosyal bilimlerin bütün alanları arasındaki ilişki ve geçişgenliği kullanmak, rasyonel bir denklem kurmak zorundayız,
İnsanlar bilinmeyenden korktukları için değişime açık değildirler. Yeni fikirlerin topluma taşınacağı da bir yöntem sorunu olarak, sosyal bir dönüşüm süreci olarak kurgulanan bir şey olduğunu, kitle kültür endüstrisinin manipülasyonuna açık hale geldiği gerçeğinden hareketle doğruların her zaman kabul göremeyeceğini bilmek gerekir. Spinoza bu durum için şunu söyler, “Bir fikrin doğru ve geçerli olması yetmez, fikrin gücü doğru bir yöntemle anlatılmasıdır”
Bizim cehpemizden de sorunlar yok mu? Yeni bir fikri savunanlar, aynı zamanda yeni bir davranış formu, yeni bir tarza ihtiyaç olduğu bilincinin evrimsel dönüşümünü tamamlamış mı? Oysa yeni bir fikir her boyutu ile değişimdir. Zihinsel, normatif ve entelektüel değişimin yapısal doğal sonuçları olarak fikir yeni tarz ve jargon eski olamaz. ”Yeni hedefler, yeni yöntemler gerektirir” Pyotr Kropotkin’in işaret ettiği gibi.
Ayrıca yeni bir fikirteori yeni bir dil kurmanıza niteliksel strüktürel yapısalsöküm değişimine de ihtiyaç duyar. Bu durum düşünsel evrimin başlangıç parametresidir. Ama günümüzün kronik problemi, entelektüel ve zihinsel kirliliğin yarattığı deformasyondan kaynaklı olarak, siyasetin dili, “sokağın dil”i kavramları ile doludur ve popilisttir. Entelektüel üretim ve tartışma çıtasının düştüğü bir coğrafyada, bilgi ve analizle yoğrulmuş teoriler üretmek hem riskli hem de anlaşılması uzun bir süreç alabilir ve entelektüel olarak, kavramların yarattığı kaosun enkazı altında kalmış gibiyiz.
İnsanlık, büyük emek ve mücadele ile ürettiği bütün iyi değerler her geçen gün daha da dejenere edilmektedir. Adeta kuralsızlık herkesin kanıksadığı bir çürüme sürecine hızla ilerliyoruz veya “R-Kompleks“ini yaşıyoruz gibiyiz. (R-Kompleks, sosyalpiskoloji de “sürüngen beyin bölgesi“ olarak da tanımlanan, kitlelerin ilkel içgüdüleri aktive ederek mantıklı düşünmesini baskılamak olarak tanımlanır. Alman Faşizmi üzerine Frankfurt Okulunun yaptığı çalışmalardan sonra düşünsel manipülasyonun sistematik olarak medya aygıtları ile yapılmasından sonra toplumların mantıklı davranış göstermeyeceği tezini oluşturdular. Max Horkheimer bunu “kitlesel akıl tutulması” olarak tanımlar.)
Yeniden şekillenen bu düzensizlik, ahlaksal çöküşüne, retoriksizliğine karşı düzenin ezberlerini bozacak ne entelektüel bir direnç ne de siyasal bir hareket henüz yoktur. Bütün dünyayı derin bir çürümeye doğru sürükleyen, yanılgılar-yalanlar zincirini içselleştirerek-kanıksayarak toplumsal moral değerleri “organik yalancılık”(Max Scheler) ile inşa edilmektedir. Bugün dünyanın üçte ikis, bu yalanı üreten otoriter, kültürsüz, maço ve saldırgan liderler yönetmektedir ve insanlığın tarih boyunca büyük emek ve mücadele ile ürettiği değerler büyük bir tehdit altındadır.
Dersimi bugünkü hali ile çok boyutlu, geometrik olarak “şekilsiz” bir cisime benzetebiliriz. Nasıl ki şekilsiz cisimlerle ilgili hesaplarda yüksek matematiğin birçok teoremi ve alanlarını (integral, tregrometri) kapsayan kompleks bir yöntemle doğru sonuçlar almak mümkündür. Descartes in deyimi ile “Hatalı şekiller üzerinde , doğru akıl yürütmek esastır” Bu teorem, geometride simetrik olamayan durumların temel mantığını oluşturan çözüm metodolojisini oluşturur. Pozitif bilimleri, Sosyal bilimlere uyarlayarak bazı sonuçların alınması, ya da “işin matematigi“ diye de söylenen, toplum mühendisliği kavramını vulgarize etmeden, dengeli ilişki-denklemparalizasiyonu kurmak gerklidir. (Dünyanın en ünlü matematik kuramcısı John Nash, Bilgi Üniversitesi’nde yaptığı konuşmada şu ünlü cümleyi kurmuştur. “İyi matematik bilmeyen toplumlarda adelet yoktur” Dersim toplumun bugünki durumunu açıklamak o kadar zor ki hangi olguları hangi olgularla bağlayacağımızı, kesişim noktalarını nasıl kuracağımızı bilmiyor olmaktan dolayı, gerçekten zorlanacağımız bir durumdur. Toplum analizinde de sosyal bilimlerin bütün alanları arasındaki ilişki ve geçişgenliği kullanmak, rasyonel bir denklem kurmak zorundayız, teorik önermelerimizi ve toplumsal sorunları eleştirel teorinin verilerine dayandırmalıyız ancak bu yöntemle şekillendirebiliriz. “Eger gerçek diye bir kavram varsa, son derece komplekstir ve bir bütün oluşturacak şekilde kavranması imkansızdır” Bu konudaJacques Lacan`nin ünlü teorik çıkarsaması bizi düşündürmelidir.
Bütün dünyayı etkisi altına alan, çağın en hızlı kitleselleşen büyük hastalığı, çekilmez meşurluk arzusu, “histeriye” dönüşmüş popilizm, insanlığın bu pop-kültür haline “Meşhuriyet Çağı” da denilebilinir. Andy Warhol’a babanın ceddine rahmet dedirtecek şekilde, görsel kitle kültürünün anaforuna, illüzyonuna, narkotik etkisine kaptırmışız ki, hepimiz, kızgın yağın olduğu tavaya düşmek için can atan damlalar haline geliyoruz. İngiltere’ de 2002 de milen-yumun en parlak zekasına sahip çocuk diye açıklanan on yaşındaki Laura Hibbert, büyüdüğünde ne olmak istiyorsun sorusuna verdiği cevabı “meşhur” olmak istiyorum. Dünyanın içine girdiği bu yeni girdapdan bizim Çemişgezek li TEOG Türkiye birincisi olan ve astro-fizik uzmanı olmak isteyen Berdan Teloğlu’ nun henüz sanırsam haberi yok.
Modernitenin yarattığı bütün bu gerginlik ve karmaşa, günlük yaşamımızda her tür riski göze almamızı, bizim daha fazlasını istememizi her koşulda özendiren ve binlerce yıldır oluşan değerler-normlar deforme olmaktadır. “Sebepleri” ve “sonuçları” açıklamak için karmaşık ve sınırları zor çizilen bir fenomen olarak “Küreselleşme” kavramı günümüzde meydana gelen bütün siyasal, sosyal iktisadi kültürel ve uluslararası düzeydeki gelişmeleri açıklamak-tanımlamak için temel referans olarak kullanılmaktadır. Bu süreç şekilsiz, renksiz, biçimsiz geri dönüşü imkansız gibi görünen yerküresini tehdit eden karanlık bir tünele doğru yol alıyoruz.
Dersim, yerkürenin “Dezavantajlı Guruplar“ toplumsal kümelerinden birini oluşturmaktadır ve yerel iktidarın her türlü saldırıları dışında, küreseleşmenin yarattığı yıkımın kurbanı olabilecek bir toplumdur. Yeraltı zenginliklerin talanını yapan, baraj yapımındaki finansal fonlar, doğal zenginliklerini gasp eden de küresel sermayenin tekeller oligarşisidir.
Dersim’ de dünyaya soldan bakan politizasyon Latin Amerika deneyimlerinden çok şey öğrenmesi gerekli olduğu bilinci ile “yerellleşme” ve evrensel değerler ile denklemini her boyutu ile kurarak “yeni toplumsal hareketler” teorik-fiziki dinamikleri üzerine ancak şekillenebilir. Sosyal, siyasal hareketleri de tarihsel evrimini açıklayan bir sosyopiskolojik teorem olarak “gittiğin noktadan daha ileriye gidemiyorsan en iyi yöntem başlangıç noktasınına tekrardan dönerek yeniden başlamaktır”
Siyaset ham aklın bilgi-bileşim faktörü ile efektif kullanılmasıdır. Her toplumsal değişimin, bir de karşı dirençleri olduğunu unutmamak gerekir. Sosyal dinamiklerin doğru analizi, çatışma kırılma noktaları, duyarlılıkları, uygulanılan politikalar yerel kültürel doku ve özgünlükleri normatif bir paralelelik göstermelidir. Solljenitsin Ruslar için “Tanrı Ruslar’a sadece akıl verdi, ama başka da bir şey vermedi” Durum onu gösteriyor ki biz Dersimlilere de sadece akıl verdi, ama “kullanmama” ve “biraraya gelmemek” şartı ile verdiği kesindir. 21.yy da bireyin rolü toplumsal gelişimde gittikçe azalmaktadır, kişinin girişimleri, yetenekleri değil, onun kolektif eylemi olarak hayatın seyrini değiştirecektir.
Tarih de bir araya gelen ve sonrasında dağılan deneyim olarak bilince çıkarılması gereken bir süreçtir, tekerrürden ibaret olması da tekrar eden “aptallığın sürekliliği”dir. (Burda aslında 1937 nin baharındaki Halvori aşiretler cemaatini anlatmak gerekiyor, konu çok uzun olduğundan yazmak mümkün değil) bugün içinde bulunduğumuz çalışmayı anlamayanlar (Dersim Kongresi). Y. Noah Harari‘nin dedigi gibi “Tarihin sadece teknoloji, siyaset ve toplumla degil, aynı zamanda düşüncelerimizi, korkularımızı ve rüyalarımızı şekilendirdiğini unuturuz” 1776 da iç savaşta on binlerce insanın öldüğü bir yerde, Thomas Jefferson ve arkadaşlarının Amerikan Bağımsızlık Bildirgesini yayınlamaları ile dünyanın kaderini son iki yüzeli yıldır nasıl değiştirdiklerini hiç bir zaman anlamayacaklardır.
Son on yılda asgari anlamda adalet duygusu olarak tanımlanan demokrasinin yerel yönetim boyutu ile Dersim’de hiç bir pratik uygulaması ve eylemi olmadı. Bizim toplumda yerel yönetim politikası tartışılmıyor, yapılan aslında bir tartışma da degil, “siyasal aptallaşma”nın bütün verilerini ve politik diskurun bütün absürtlüğünü bulmak mümkündür.
Devletin “sosyal-siyasal dışlanma”yı (Rene Lenoir) her alanda uyguladığı Dersim toplumu genel olarak da Aleviler sivil, siyasi, ekonomik, ve sosyal olarak ayrımcılığa uğrayan, vatandaşlık-yurttaşlık haklarından önemli oranda mahrum bırakılan, bir tür kolektif cezalandırma “açık ayrımcılık”uygulamasının dinamik süreçleri ile dezavantajlı toplumun bireyleri olarak hayata başlıyoruz.
Savaş baltalarının toprağa gömülmediği bir toplumda normal şeyler olmasını beklenemez. Doğru bir yön bulmak zaten mümkün de değil. Günümüzün sorunlarını, farklılıklarımızı çatışma ve ayrışmanın potansiyeli olarak kullanmaktan artık vazgeçmenin yakıcı bir döneminden geçtiğimiz bilinci ve birlikte çalışmanın zeminini oluşturmanın,
politik vizyonu, geleceğimizi şekillendirebilir. Bu toplumsal dinamiği göremeyen ya da anlamayan bir sürü “rant siyasetçisi” var ve bu çatışmadan rant devşirmeye çalışmaktadır. Otoriter dikta rejimlerinin kullandıkları en önemli kitle manipülasyon propaganda araçlarından biri “mağduriyet teorisi”dir. Bugün de Dersim’ de yapılan bu olmak ile birlikte, erk oluşturmak sürecinde kitleyi en kolay aldatmak için kullanılan enstrümanlardandır. Dersim ile ilgili bütün bu itirazın temel dinamiği son beş yüz yıllık hegemonya kurmak isteyenlere karşı gelişen siyasal-sosyolojik bilincin tarihsel aktarımın genetik kodlarında saklıdır. Otorite kurmak isteyenlerin anlaması gereken, itirazın toplumsal enerjisinin dinamiği “otonom olma refleksi“ bu bilinçtir ve kolektif adalet duygusunun harekete geçmesi halidir. Tarihleri bu suçun ceremesi ile dolu olan Dersimliler bugün “itaatsizlik” gibi ağır bir suçu bir daha işlemektedirler. Dersim toplumu aydınlanma ve “akıl çağı”na dogru bir evrim geçiriyor, bu durum bireysel planda da “servis dışı” kalmış mantığın tekrardan aktive edilmesi şeklinde işlemektedir. Dersimli Kürt milliyetçilerinin ortak refleksleri ve düşünsel davranışlarından “protez aklın” bütün semptomlarını hemen hemen görmek mümkündür ve fikir üretiminin “fabrikasyon” olduğu hemen görülebilir. Bu evrim hiç kuşkusuz “vesayet sistemi”ne karşı itiraz ile başlamaktadır. İmmanuel Kant bu aydınlanmayı şöyle tanımlamaktadır, “İnsanlığın kendi girdiği vesayetten kurtulması” yani anlamayanlar için Türkçesi ne şah ne de sultan takarım kültürü ve idam esnasında kendi sehpasını kendisi tekmeleyenlerin bir toplumu olan Dersim‘i hala tanımamış olmanın cehaletidir. Bu tartışmaların anlamsızlığını “iktidar zehirlemesi“nin yaratığı “suçun transferi”(Jung) olarak okumak gerekir.
Son on yılda asgari anlamda adalet duygusu olarak tanımlanan demokrasinin yerel yönetim boyutu ile Dersim’de hiç bir pratik uygulaması ve eylemi olmadı. Bizim toplumda yerel yönetim politikası tartışılmıyor, yapılan aslında bir tartışma da degil, “siyasal aptallaşma”nın bütün verilerini ve politik diskurun bütün absürtlüğünü bulmak mümkündür. Bu duruma, Dersimlilerin bu haline en çok da Frantz Fanon gülmektedir, bir daha haklı çıkmanın aragantlığı ile piskopapatolojideki bu kültürel çürümenin boyutunu bir kez daha görecek ve bu cümleleri bir daha tekrarlayacaktır mutlaka. “Kimsenin elleri temiz değil, hepimiz ellerimizi toprağımızın bataklıklarında ve beyinlerimizin korkunç boşluğunda kirletme sürecindeyiz…” Burdan çıkarılması gereken ders, anlaşılması gereken konu, şidddet görenlerin şiddet uygulamaya da eğilimli oldukları gerçeğidir. Karşıya benzediği, aynı yöntemleri kullandıkları bilinen bir olgudur. Zalim ile mazlum konumlarının geçişli ve birbirinin simetriği olduğu, bunu engelleyecek tek faktörün de öznel bilinçlenme ve demokrasi kültürünü içselleştirmektir. Bu yeni toplumsal hareketin dinamikleri, siyasal dip dalgası doğru okunmaz ise heba edilmiş bir son şans olarak tarihe geçecektir ve Dersim’de gelişen bu hareket bütün alevi hareketini kapsayan ve cendereden çıkmasını sağlayan bir dalgaya dönüşebilme imkanlarını kendisinde barındırmaktadır. Eğer Dersim’ deki bu bodrumkatın`da toplananlar “işçi sınıfı öncülüğü” ham hayali ile kendini kandırmazlar ise veya Mao`nun “kültür devrimi” deli gömleğini bir daha, zavallı Dersim’in başına bela etmezler ise…..
BİR SOSYAL POLİTİKA OLARAK YEREL YÖNETİM
Yerel yönetim politikasının en genel anlamı sosyalpolitika olarak tanımlanır. Latince socius ve poli kavramların birleştirilmesi ile bir disiplin haline gelen genel politikaların tümüdür ve yerel yönetimi de kapsamaktadır. Yerel yönetim, genel anlamı ile insanların refahına yönelik olarak aldığı kararlar ve sürdürdüğü uygulamaların bütünüdür. En genel anlamda insanın sağlığı eğitimi, ulaşımı, güvenliği, beslenmesi, korunması, barınması ve istihdamının sağlanması yerel yönetimin makro düzeyindeki vizyonu sosyal politika alanıdır. İç barış ve sosyal adalet dengesini de gözeten bir çerçeve oluşturmak toplumsal refahı sosyal sorunların kapsamı ile paralellik gösteren ekonomik politikaları da dengeleyen ve sosyal boyutunu her zaman gözeten etik ve toplumsal adalet değerlerin korunması, güçlenmesi için azami bir rol oynar.
Bir sosyal ve kültürel risk toplumsal gurubu olarak sorunlu ve yetersiz yaşam koşulları içinde negatif bir süreklilik ile demografik değişim yaşayan Dersim toplumu fizyolojik, pskolojik, sosyal, sağlık, ekonomik, siyasal ve kültürel açılardan çağdaş normlara yakın bir kamusal politikanın geliştirilmesi, yerel yönetimin temel bir görevidir. Bu politikalar ve uygulamalar bölgenin ve şehrin kimlik kültür dokusuna uygun olması gerekir. Bugün Dersim’de ihtiyaç olan bu politikaların oluşması için yerel yönetimlere bilimsel ve akademik düzeyde bilgi üreten bir “Sosyal Bilimler Akademisi”ne ihtiyaç vardır. Restorasyon da ancak bu regenaratif(onarıcı) politikalar ve uygulamaları geliştirmek ile ancak sağlanabilinir.. Bu regenaratif politikalar, ekonomik gelişim ile sosyal gelişim arasında paralellik sağlayan, bütünleştiren ve bölgesel düzeyde çevrenin korunması perspektifini esas alan, bölgenin ekonomik ve sosyal dinamiklerin sürdürebilir bir gelişim projeksiyonu ile mümkündür.. Bu politikalar fırsat eşitliği sağlayan, partizanca yönetim anlayışından arınmış, etkin ve adil bir yönetim anlayışı ile sivil toplumcu, diyaloğa açık mekanizmaları oluşturan bir model olmalıdır.
Yerel Yönetimin temel perspektifi, toplumda bireylerin karşılaşabileceği tüm sosyal olumsuzluklara-sorunlara karşı korunmalarını, öngören kamusal karar ve uygulamalara konu olan sosyal-toplumsal politikaları geliştirmektir. Toplumun yaşadığı sorunlar ile bu sorunları çözmek için uygulanan politikalar arasında doğru bir korelasyon sağlanmak durumundadır. Hebermas`ın konu ettigi, “Kamusallığın Yapısal Dönüşümü“ eserindeki hali ile, “Vatandaşlar arasında şeffaf, açık, ve akılcı tartışmaya dayalı olarak oluşturulan” diye tanımladığı, kamu yararı ve kamusal sorunların çözümüne ilişkin politikalar oluşturmak “ideolojik nosyonlar” ile değil, ancak özgürlükçü, eşitlikçi, eleştirel akılcı bilgiyi esas alan, çoğulcu katılımcı demokratik bir yerel yönetim için vazgeçilmez tek yöntemdir.
Sosyal politika oluşturulurken, toplumsal refahı artırmak için, ekonomik, sosyal ve siyasal tehlikelere karşı politikaların oluşumunda sivil toplum kurumları, üniversiteler, meslek örgütleri, sendikalar, çok önemli bir rol oynayabilirler.
Dersim de insan türüne tapmanın ideolojisini, yani “Hümanizm“i coğrafyamızda egemen kılabiliriz ve yeryüzünde bu “din”e inanan tek toplum olma şansımıza sıkıca sarılarak, biz de insanlık değerleri vadisi olabiliriz.
Yerel yönetimin kurumsal işlevi ve pratikleri konusunda bilgi birikimine sahip olmayan yöneticilerin iktidar eleştirisini tutarlı bir zemine oturtamazlar ve karşı direniş-direnç mekanizmaları da oluşturmazlar. Bu nedenle yerel yönetim sürecinde olan kişilerin, entelektüel ve yenilikçi politikalara açık olması ve demokratik katılımcı süreçlerini işleten kapasiteleri taşıması gereklidir. Dersim toplumunun tarihi hafızası, toplumsal karakteri, siyasal kimliği ve kültürel dokusunu hiç bilmeyen yerel yöneticilerin toplumsal sorunları çözmesi mümkün mü? Kentlerin de birer kimliklerinin olduğunu, bu kimlik oluşumun etnik yapı, kültürel ve tarihsel etmenlerden oluştuğunun bilinmesi, entelektüel olarak anlaşılması gereklidir. Kentin kültürünü sadece dikey yapılaşma(beton ve asfalt olarak anlayan bir sosyoloji) estetik ve otantik dokunun kaybolduğu rant eksenli bir yıkım ve çürüme egemen olmuştur Siyasetde sorunları çözerken, siyaseten bir algoritma kurmak durumundayız. Algoritma kurmadan sorunları çözmek bir sonuca varmak imkansızdır. Amaca varmak için kullanılan bir dizi sosyal-kültürel ve politik parametreleri görmek ve metodolejik adımlar atmak ve hesap yöntemleri geliştirmek durumundayız. Alışılmış uygulama ve politikalar dışında sorunlara kalıcı çözümler üreten bir yöntem ile toplumsal sorunlara yaklaşan bir politik anlayışda olmalıyız. Örneğin yoksul bireylere yardımı esas alan bir yaklaşımla değil, yoksulluğu ortadan kaldıracak kalıcı üretim model ve uygulamaları esas alan politikalar geliştirmek olmalıdır.
SONUÇ OLARAK
Dersim`i eşsiz olma, benzersiz olma(singularity) durumundaki bir yeryüzü fenomeni haline dönüştürebiliz. Silikon vadisi, nasıl bilimin, teknolojik gelişmenin ismi ise, Dersim de insan türüne tapmanın ideolojisini, yani “Hümanizm“i coğrafyamızda egemen kılabiliriz ve yeryüzünde bu “din”e inanan tek toplum olma şansımıza sıkıca sarılarak, biz de insanlık değerleri vadisi olabiliriz. İnsanlığın ortak değerleri kendisinde toplayan bir ada olmayı düşlemek bilim, sanat, politika ve felsefe alanlarında katkı sunmuş bütün insanların heykellerinin olduğu ve eserlerinin sergilendiği dünyanın en muhteşem açık hava müzesine dönüştürebiliriz. Ayrıca yeryüzünün baskı gören bütün ilerici insanların sığınacakları bir insanlık cenneti, sürgün edilen zorla göçertilen Ermenilerin, Rumların, Süryanilerin ve Ezidilerin geriye döneceği huzurun ve kardeşliğin toprağı, tarihi kültürel renkliliğimizi yeniden kazanan bir Dersim yaratabiliriz. İnsanlığın ilerici değerlerinin yaşatıldığı evrensel bir “marka” olabiliriz.
Andaki zamanda ve yerinde kullanılmayan bir “doğru” şüphesiz ki daha sonraki bütün süreçlerde “yanlış” olarak kayıtlı kalacaktır. Dersim toplumunun içinde bulunduğu durum, bize kesinlikle doğruyu yapmayı zorunlu kılmaktadır, yoksa bütün gelecek tarihimizi belirleyecek bir yanlışın sonuçlarının yaratacağı felaketle uğraşmak zorunda kalabiliriz.
Bugün tam da eleştirel düşüncenin öncülerinden yapısökücü (dekonstrüksion), Jacques Derrida nın durduğu noktadayız, “Sistemi çözdüğünüzde ya teslim olursun, ya da direnir kendin olursun“ Bizden bir daha direnmemizi istiyorlar… Bizim tercihimiz direnmek olmalıdır ki, direnenlerin kazanmaları için bir şansı var ki direnmeyenlerin zaten hiç bir şansı yoktur. Ama bu sefer; “stratejik düşünme yöntemi” çerçevesinde “akılın-bilim yolu” ve “diplomasi” ile mümkündür. Antik Yunan düşünür Epikür der ki “Tanrılara inanmak zaman kaybıdır” ki biz Dersimlilerin doğru dürüst bir tanrımız da zaten yok. Bugün artık ”Komünist bir cennet” de şimdilik mümkün gibi görünmüyor ise…
Engels ile başladık, tabi ki son söz de onundur… Bizim de azalan yanımızı söylediği için…
“Her şeyin başı dürüstlüktür.” Engels
Okuyucuya Not: Geçen dönem yazdığım (Risk Toplumu ve Geçmişten Geleceğe Dersim) adlı makalede, Risk Toplumu kavramının kime ait olduğunu belirtmeyi bir ihmal olarak değerlendirmenizi… risk toplumu kavramını birçok sosyal bilimci (gramsci, giddens, pierson, beck) kullanmıştır. Ama bu kavramı sosyoloji alanına sokan Ulrich Beck dir…