Dersim tek başına bir kentin, bir coğrafyanın adı değildir. Binlerce yıllık bir aidiyetler toplamıdır!
Su, sadece su değildir, toprak sadece toprak, ağaç sadece ağaç değildir Dersim’i bilenler için…
Dersim, aşktır kendisini yürekten sevene; çağırana yar olan, ama hiç kimseye ait olmayan bir aşk. Yüzyıllarca padişahların sahip olmak için üzerine sefer ettiği, kötüden, beladan kaçanın sığınmak istediği, üzerine yüzlerce şiir, hikaye, roman yazılmış, her yazanın kendisine göre tarif ettiği, o tariflere haps olmayacak ve sığmayacak kadar güzel ve büyük bir aşk.
Toprağına, suyuna başka bir nazarla baktıran, kendisine yürekten bağlatan bir aşk.
Boşuna değildir Wayir’lerin onu mekan tutması, en güzel suların onda çağlaması, en güzel çiçeklerin onda açması, dağ keçilerinin, vaşağın, pepugun, cümle canlının onu yurt tutması…
Sürünün içine yavrularıyla dalan dişi ayının istediği keçiyi aldıktan sonra sürü sahibine adeta “Kendim ve yavrularımın hakkını aldım, helal et!”, dercesine gösterdikten sonra gitmesi kadar hakça olan yaşamın yurdu…
Düzgün Bava’da Hiniye Xaskare’ye sırtını yaslayıp gelene, geçene aldırmadan ağlayıp derdini dökerek yardım isteyen, ama gelecek yardımdan emin olmanın huzurunu da taşıyan insan-ı kamilin olduğu yerdir.
Çocuğu kronik hasta olanın zemherinin donduran ayazında Munzur’a “Ya senindir alırsın ya benimdir iyi edersin dayanamıyorum artık!”, diye daldırıp çıkardıktan sonra iyileştiği yerdir.
Bunun gibi yüzlerce yaşanmışlığın anlatılabileceği kutsal bir topraktır, sudur Dersim.
Sonra, dakılamı Yemos’un “Cigeram verde ra Haq eskera bi, gau ve hesura telewe de çerdene. Key ke aşiru juvin ra xorti kisti, key ke çhekê xu kerd are day ve dewlete, xu destra vile xu yinerê kerd cowt, yinu ma qir kerdime, milisu ki goniya mara perey gureti, o waxt Heq ki herediya, wayiru ki posta hu çarnê ra ma.”, dediği yer oldu Dersim.
O vakitten bu vakte düşman değişmedi, kötü değişmedi, ama Dersimli durmadan değişti; her renge, her şekle girdi, kendi izini yitirdi, gölgesi oldu başkasının; dağların, suyunun, doğasının dostluğunu kaybetti.
Maden ocakları, baraj vb. projeler var; doğa, bunca nesildir koruduğu evlatlarının eliyle yok edilecek. Düşmanlarıyla iş birliği yapan zamane milisler kanından para kazanacaklar. Ezeli düşman yardımsever dost postunda giriyor bu kez Hardo Dewrês’e. Dersim’de kendi eliyle yarattığı fukaralığını kullanarak giriyor; yol, su, hizmet, turizm sizlere kazanç sağlayacak diye giriyor. Kimi buna tav oluyor, kimi projelere ortak oluyor, kimi de çaresizlikten rıza gösteriyor. Arap sermayesine sırtını dayamış muktedirler, içimizdeki milislerin eliyle Hardo Dewrêş’in kanını içmeye geliyor. Ziyaretlerimize oteller yapıyor, çivi bile çakılmaması gereken doğal hazinelere çevre düzenlemesi adı altında gelecek sermaye sahiplerine oraya girmelerine kapı aralanıyor. Girerlerse o jiyarlara, Munzur Bava’ya, onların izni olmadan gidemeyeceğimiz zamanların yakın olduğunu, madenler işletilmeye baslarsa o bol bol fotoğraflayıp videolarını paylaştığımız doğanın yerinde yeller eseceğinin bilincinde değil halkımızın çoğu, bir kısmının da işine gelmiyor.
Oraya kendisini dininden dolayı dünyanın efendisi gören, diğer yaratılmış cümle canlıyı kendine hizmetle yükümlü görenlerle, ırkını her şeyin önünde tutanların sermayesi girecek ve lütf ederlerse hizmetkar kılacaklar yerlisini Dersimin…
Bir avuç anca kalmış kendini kaybetmemiş, yüreği yangın yeri insan direniyor bu zulme, onların da sesini duyan yok! Kulaklar tıkalı, sesler kesik, gözler yumulu ne hikmettir bilinmez? Bilinir elbet!..
Ya biz Dersimliler olarak gözümüzü, kulağımızı açıp bilincimizin önündeki perdeyi acilen kaldırıp kendimiz kalarak yaşama imkanı bulabileceğimiz tek yer, yani cennetimizin elimizden gitmesine karşı koyacağız ya da nefes alamayacağımız cehennemlere sürüleceğiz.
Düşünmek için bile zamanımız yok!
Şimdi harekete geçmezsek sonrası olmayacak Dersim’in…
05.06.2020
13 Ocak 2017 tarihli resmi gazetede yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Munzur Vadisi Milli Parkı’nda yapımı planlanan Konaktepe Barajı ve HES I-II için Bakanlar Kurulu tarafından acele kamulaştırma kararı çıkartılarak toplam 4 baraj ve 6 HES projesi yargı kararlarına rağmen uygulanmaya çalışılıyor.
Devletin Dersim’i “derin sulara” gömmek amacı ile Munzur Vadisi Milli Parkı’nda yapımına başlayacağı barajlar ve HES’lere karşı ortak ve etkili bir mücadele geliştirmek amacı ile Dersim-Merkez’de aralarında milletvekilleri, belediye başkanları, siyasi parti, sivil toplum ve meslek örgütlerinin de bulunduğu ellinin üzerinde kurum ve kişi; 15.02.2017 tarihinde biraraya gelerek “Munzur Özgür Aksın Meclisi”ni kurdu. Kurulan bu meclis 9 kişiden oluşan Yürütme Kurulu‘nu seçti.
Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Meclis Toplantı Salonu’nda yapılan basın toplantısında konuşan Yürütme Kurulu sözcüsü Yusuf Cengiz, meclisin kuruluşunu ve amacını şöyle ifade etti:
„Geçtiğimiz günlerde Dersim Merkezde Emek Örgütleri, Meslek Odaları, Kanaat ve İnanç önderleri, Çiftçiler, Su Mücadelesi verenler, Yaşam savunucuları, Ekoloji Hareketleri, Muhtarlar, Belediye Başkanları ve İl Genel Meclis üyeleri, Milletvekilleri ve Demokratik Kitle Örgütleri ile bir araya gelerek konuyu ülke ve dünya gündeme taşıma, yasal her türlü çalışmayı yapma ve hükümet yetkilileri ile görüşme dahil çalışma ve girişimlerde bulunma kararı aldık.
Baraj ve HES projelerinin bir an önce durdurulması konusunda siyasi nüans farkı gözetmeksizin bir arada durma, konuyu ülke ve dünya gündemine taşıma kararı aldık.
Amacımız 1961 yılından bu yana ilimizde gerçekleştirilen ve gerçekleştirilmeye çalışılan Baraj ve HES’lere karşı ilimizde yaşam ve hayatı savunmak ve coğrafyamızı baraj bataklığından kurtarmaktır.
(…)
Munzur Vadisi Milli Parkı sınırları içerisinde toplam 4 Baraj ve 6 HES projesine izin veren bakanlık kararının iptali amacıyla 19.12.2011 tarihinde dava açılmıştı.
Davanın temyiz sürecinde Danıştay 10. Dairesi 2014/247 E. sayılı dosyasında verdiği 06.11.2014 tarihli karar ile “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça projelerle ilgili onay ve izin verilemez” diyerek Çevre ve Orman Bakanlığı’nın Munzur Vadisi Milli Parkı’nda yapımı planlanan 4 Baraj ve 5 HES Projesi ile Mercan Reg. HES Projesine Milli Parklar Kanunu’nun 14. maddesi çerçevesinde verdiği izin kararının iptal edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Anılan tüm Danıştay kararlarına rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Danıştay kararlarını hiçe sayarak Munzur Vadisi Milli Parkı sınırlarında inşa edilmesi planlanan en büyük Baraj Projesi durumundaki Konaktepe Barajı ve Konaktepe HES I ile Konaktepe HES II Projesi’nin Nazım İmar Planı ile Uygulama İmar Planı’nı onaylamıştı.
İmar Planları’na karşı açılan dava hali hazırda İdare Mahkemesi’nde devam etmekte olup dava kapsamında Keşif ve Bilirkişi incelemesi yapılması ara kararı alınmıştır.
Hal böyleyken 13.01.2017 tarihli ve 29947 sayılı resmi Gazete’de yayımlanan 2016/9574 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Konaktepe Barajı ve HES I-II için Acele Kamulaştırma Kararı alınmıştır.
Belirtmek gerekir ki Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun ve Danıştay 10. Dairesi’nin Munzur kararları geçerliliklerini korumaktadır. Hal böyleyken Çevresel Etki Değerlendirmesi süreci işletilmeden ve bu kapsamda Projenin çevresel etkileri analiz edilmeden Acele Kamulaştırma Kararı alınması hukuka çok açık şekilde aykırıdır.
Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme hükümlerine göre Munzur Vadisi Milli Parkı Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alması gereken alanlardandır. Nitekim Munzur Üniversitesi Senatosu da Munzur Vadisi Milli Parkı’nın Dünya Kültür Mirası Listesi’ne önerilmesi / alınması için gerekli kriterleri taşıdığına dair bir rapor hazırlamıştır. Keza, Munzur Vadisi Milli Parkı 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tespit ve tescil edilmesi gereken bir alandır. Nitekim Elazığ Müze Müdürlüğü uzmanlarının anılan doğrultuda hazırlanmış raporu bulunmaktadır.
(…)
Kısaca Munzur Vadisi Milli Parkı flora ve fauna açısından eşsiz türlere sahip bir alan olup tabiat özellikleri ve güzellikleri ile de önemli bir sahadır.
Munzur Vadisi, bilim, muhafaza ve doğal güzellik açısından istisnai evrensel değeri olan oluşumları barındırdığı gibi tükenme tehdidi altındaki hayvan ve bitki türlerini de barındırmaktadır.
Munzur ve Pülümür Vadileri Türkiye ve Dünya ölçeğinde ekosistemler içermekte olup başta tarım, hayvancılık ve doğa sporları olmak üzere önemli bir potansiyele sahiptir. Bu değerler de yaşadığımız Dünyanın zenginliğidir.
Munzur, Alevilik bakımından da bir inanç ve ibadet merkezidir. Yöre mitolojisinde önemli yer bulan Munzur’un Efsanevi bir yanı da bulunmaktadır. Ayrıca iki Vadide onlarca inanç yeri (Hızır Gölü, Nişange, Ulu Ağaç v.d. ) mevcut olup sürekli ziyaret edilmekte ve adaklar adanmaktadır.
(…)
Dersimlilerin Türkiye’de ve dünyada örgütlü bulundukları her yerde doğanın tahribatına neden olacak her türlü uygulamaya karşı mücadele edeceklerini belirtmek isteriz.“
Avrupa’da barajların yapımına karşı, Munzur Özgür Aksın Meclisi ile koordineli çalışmalar sürdürmek amacıyla 26.03.2016 tarihinde Köln’de bir toplantı organize edildi. Bu toplantıda, “Munzur Özgür Aksın-Avrupa Platformu” oluşturuldu. Köln’de yapılan toplantıda Yusuf Cengiz ülkedeki platform ve yapılan çalışmalar hakkında bilgilendirmede bulundu.
Munzur Özgür Aksın-Avrupa Platformu, Avrupa’da çevre ve insan hakları örgütleriyle çeşitli çalışmalar organize etmek, Avrupa kamuoyunun duyarlılığını oluşturmak, desteğini almak, siyasi platformlarda ve parlamentolarda konuyu gündeme getirmek amacıyla kuruldu. Platformumuz, ilk adım olarak da Munzur Özgür Aksın Meclisi’ni temsilen Almanya’da bulunan sayın Yusuf Cengiz‘in bazı Alman parlamenterler ve çevre örgütleriyle görüşmelerini organize etti. Ayrca NRW eyalet parlamentosu ziyaret edildi.
Bizler Avrupa’daki Dersim ve Alevi inanç kurumları bir araya gelerek oluşturduğumuz platform çalışmalarını kamuoyuna ilan ediyor, Avrupa’daki duyarlı kamuoyunu Munzur’u ve Dersim‘i sahiplenmeye çağırıyoruz.
10.04.2017
Munzur Özgür Aksın-Avrupa Platformu
Muzır Bêwair Niyo – Platformê Avrupa
- Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF)
- Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF)
- Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu (FDG)
- Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA)
- Dersim Gemeinde Rhein-Ruhr e.V.
- Dersim Kulturverein Rhein-Main e.V.
- Dersim Meclisi – Avrupa Çevre Komisyonu
- Dersim Özgürlük İnsiyatifi
- Förderverein Städtefreundschaft Ovacik/Tunceli – Solingen e.V.
- Kureyşan Köyü ile Dayanışma Derneği
- Kurmeşliler Derneği