Kewraêni[i]
Ferat Piyê Xıdıriyo Şilane maa Xıdıriya. Xıdırê ma gıran gıran beno pil. Hardi ra buli keno, kuno ra ling, kuno pay. Ferat eve Şilane ra nisenê ro, kewraênia Xıdıri sero qesey kenê. Kami kewra kerime. Peyniye de qerarê xo danê ra cı, cı rê kewray vênenê. Urzenê ra, Xıdıri kenê vırara xo, sonê çê yê mordemi.
Ferat vano, “Ma ve xêr di”.
Wayirê çêyi vano, “Xêr ve sılamet”.
Hal u dem ra dıme Ferat vano, “Bıra ma çaê ameyme, reyê ma ra pers ke?”
Wayirê çêyi vano, “Sıma amê, xêr sılamet amê. Hard ra niamê, sarê ma ser amê. Sıma ke çınay rê amê, ma ra vazê. Ez çı zonen ke sıma çaê amê?”
Ferat cêreno ra cı, vano, “Bıra, Heq u Talaê homete lazê do ma. Woxtê suneti amo. Ma niştime ro, çê xo de qesey kerd. Na lazeki rê kewra mınasıvo. Ma ki tı mınasıv diya. Kotime ra rae, ameyme. Çêverê to de Mehemed ardo zerre. İqrar u Mehemedi ra dot dina tariya. Tı se vana? Qesê to çıko?”
Wayirê çêyi urzeno ra sono dest, vano, “Tı xêr ama, sare u çımunê mı ser ama. Hata nıka ma iqrarê keşi ranêçarno. Jüye esta ke, yê ma, pilê ma estê. Gereke ma dinu ra dest bijêrime, dine de hurê nime. Tı pilunê xo, ez pilunê xo an. Bêrê têlewe de niseme ro, ala yê se vanê. Belkia ma jüvini ra çêney berdê. Belkia ma jüvini ra zewejiyayme. Pili ke amey têlewe qesê xo xelesna, eke kes keşi ra nêzewejiyo, pilê maê, qerar dinu rê caverdame. Pilê dinu ke amey têlewe qesê xo xelesna, vanê iqrar jüvini dê”. O ra dime, endi jü het venga pirê xo dano. Pir yeno, ninu ano têlewe, rizayiya ma u piyê hurdi (her di) hetu cêno. Pirê kami beno, bıvo. Ravê hurdi hetu urzneno ra dara mosimê paki. Cıra nae pers keno, “Sıma endi dara heqiye de verva imam Uşên u imam Heseni, dara mosimê paki derê. Endi aqilê sıma reseno cı ke rindiye, xıraviye çıka. Na rae, raê ra derga, raê ra bariya. Heme kes huzmê na rae nêvejino. Sıma nıka na linge de Mehemed danê ra jüvini. Na dewa de gırsa. İqrari ra dot dina tariya. Sıma xo dardo we, no ro. Heqa na iqrari de besar kenê, yenê? Eve xo guvanê?” “İtıqatê ma de domon ke sunet kerd”, vanê (kewraêni) kewra cüamêrdo, kewraêni cêniu nêdanê. Hama cêniya kewray ki kewrawa. Yiyê ke iqrar danê ra jüvini, vanê “Heya”. Gulvangê iqrari (kewraêni) pir na duwa dano cı:
Hala hala, hala hala, hala hala!
Minete qomi ra vo,
Himet Oli ra vo,
Xızır perru rake na domonu sera,
Comerd ma morim meke rizqê xo ra,
Duzgınê Kemeri iqrarê sıma xêr kero Keder u ilayiye medo.
Çewres Çımê Munziri xafılu sıma ra düri bero,
Xızırê Gavanê Çetini amro derg sıma do,
Xêrli vo,
Heqê homete xêr kero.
Hala, hala!
Nae ra dime oncia name ra nusneme. Ferat lazê xo Xıdıri rê kewra guret. Na geyim kewraêni key keme, gereke roze bıbırnê. Roze ke bırnê, piyê laeki di-hirê roji ra tepia niyazê (pêsarê) xo pozeno, jü ki şêniyê ra girse keno pırr. Eskizu, levlevu, sau kenê cı, sonê çê kewray. Kewraê xo sılayiye keno. Momia kewraêni dano cı, yeno çê xo. Roza kewraêni, kewra çı ke destebere ame, ey cêno sono çê kewraê xo. Ferat nia dano ke kewraê Xıdıri yeno, Xıdıri cêno verva kewray sono. Sonê hermê jüvini. Xıdır lew nano kewraê xo desta, yenê çê. Gıran gıran jiyarci pey ve pey yenê. Dawul u zurna verva cı sona, hata zerrê çêyi anê. Eke amey zerre, dawul ortê meydani de nanê ro, jiyarci peru erzenê ser. Kam ke şi kewraêni, xo dest de zore benê.
Zore çıko? Ron, seker, vasê çay, tuske, miye, bıze, na çıyê nianêni rê vanê. Pırozına Mehemedi pêro ke amey resay pê, kewra pırozina Mehemedi cêno, eve Xıdır u kewray ra sonê serê boni. İta tenê sıma rê woxtê nae ki bıarine ra zun.
Kewraêni, sodir hata tiji amor nêbiya ke bixeleşiyo, cemê peroji hata saeta deşine peroji ra tepia kewraêni nêbena. Ma heto serên de nusna, ma va pırozina Mehemedi. Pırozına Mehemedi jü pırozına, tenê paço sıpê ra zerrê pırozıne cênê. Ortê pırozıne de des u di nonunê tire, gereke germ vê, nanê ro. Hirê momu finê ra cı. Ortê momu de des u dı qurışı nanê ro. Jiyarci ke amey, pêro pia verê xo hetê tiji ra kenê. Sılawete anê we…
[i] Mı na nuste kıtavê xo “Gulvang u İtiqatê Kırmancu ra” guret.